Những góc nhìn hào hùng và lãng mạn về chiến dịch Điện Biên Phủ được các họa sĩ, điêu khắc gia tài hoa nhiều thế hệ thể hiện trong tác phẩm của họ.
Khoảnh khắc “Đường lên Điện Biên” qua tác phẩm của các danh họa
Đề tài Chiến thắng Điện Biên Phủ là mạch nguồn sáng tạo cho nhiều thế hệ nghệ sỹ
Những bức ký họa của họa sĩ Tô Ngọc Vân, được ông sáng tác trên đường đến mặt trận Điện Biên Phủ vào tháng 6-1954 là những vẻ đẹp đời thường như người dân miền núi chuẩn bị đi chợ, cho ngựa ăn, quán bên đường và phụ nữ ngồi yên bình may vá…
Những khoảnh khắc đẹp lắng dịu trong cuộc sống đồng bào dân tộc miền núi đã được nét bút tài hoa của họa sĩ Tô Ngọc Vân ghi nhanh. Thật xúc động khi người xem được biết đây cũng là những bức tranh cuối cùng của người họa sĩ, liệt sĩ đầu tiên của giới mỹ thuật, bởi sau đó Tô Ngọc Vân đã trúng bom của quân Pháp và hy sinh ở bên kia đèo Lũng Lô.
Họa sĩ Vi Kiến Thành, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam chia sẻ: Có những bức ký họa của họa sĩ Tô Ngọc Vân trên đường ông đi tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, ông đã vẽ bức ký họa ở đèo Lũng Lô. Sau khi ông vẽ bức ký họa ở đèo Lũng Lô thì ông đã bị bom và mất trên chặng đường ra mặt trận Điện Biên Phủ.
Đề tài Chiến thắng Điện Biên Phủ - trang sử vẻ vang đã là mạch nguồn sáng tạo cho nhiều thế hệ nghệ sỹ thể hiện thành công các tác phẩm mỹ thuật.
Đó là tranh lụa về những phụ nữ dân tộc bình thản ngồi khâu trong hang tránh bom đạn quân thù của họa sĩ tài hoa Trần Văn Cẩn. Hay hình ảnh người chiến sỹ pháo binh trong "Tiếng hát mùa chiến dịch" của Mai Văn Hiến, "Tô Vĩnh Diện chèn pháo" của Dương Hướng Minh;… Đến sự hỗ trợ đóng góp công sức của hàng chục ngàn dân công cũng được thể hiện qua "Tiễn nhau đi dân công" của Lưu Văn Sìn, "Cả nước ra trận" của Lưu Danh Thanh.
Nhà điêu khắc Lưu Danh Thanh nói: Xe chở được đến 3 tạ mà sức con người chỉ có 50-60kg mà sao sức con người đẩy được như thế, mà đường đi không phải là dễ dàng như bây giờ, hoàn toàn chèo đèo lội dốc mưa gió. Tất cả những cái đó gây cho tôi xúc động. Tôi nghĩ cha ông ta thắng được giặc Pháp là nhờ cái này. Vì cuộc sống kéo dài đến thế mà lương thực, đạn dược... rất giá trị. Cái đó là tinh thần, mà chỉ tinh thần người Việt Nam mới có được cái đó.
Những tác phẩm của các họa sĩ – chiến sĩ cho thấy sức mạnh nội tâm lớn lao của những nghệ sĩ nói riêng và nhân dân nói chung góp phần làm nên kỳ tích như Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954../.
