Để hộ kinh doanh thấy thuận lợi, hứng khởi hơn trong việc nộp thuế

Giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, góp phần bảo đảm mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025; kế hoạch thu thuế mới sau khi bỏ thuế khoán để các hộ kinh doanh cảm thấy thuận lợi, chuyên nghiệp, hứng khởi trong việc nộp thuế... là nội dung được các đại biểu Quốc hội tập trung chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tại phiên họp sáng 19/6.

Tháo gỡ vướng mắc pháp lý trong triển khai đầu tư công

Đại biểu Trần Kim Yến (Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm nay. Đây là thách thức rất lớn, đòi hỏi quyết tâm rất cao và tư duy mới. Một trong các giải pháp mà Bộ Tài chính đưa ra là tập trung khơi thông và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư công, phấn đấu giải ngân đạt 100%. Tuy nhiên, thời gian qua, dù nỗ lực rất lớn từ Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, các địa phương nhưng tỷ lệ giải ngân đầu tư công vẫn rất thấp, dân vẫn kêu trời vì "có tiền mà không sử dụng được". Đại biểu đề nghị Bộ trưởng đưa ra giải pháp khả thi hơn để góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều công điện, chỉ thị, văn bản chỉ đạo sát sao. Kết quả giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng của năm 2025 cũng không thấp hơn cùng kỳ năm ngoái, đạt xấp xỉ là 200 nghìn tỷ đồng, tỷ lệ giải ngân đạt 24,1% kế hoạch (cùng kỳ năm 2024 đạt xấp xỉ 22%). Điều đáng mừng là tất cả các dự án trọng điểm quốc gia đều đạt và vượt tiến độ.

Theo Bộ trưởng, quý I/2025 đã mất hơn 10 ngày nghỉ Tết, điều này cũng ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, chưa kể tâm lý trước Tết và sau Tết. Tuy nhiên, sau đó chúng ta đã lấy lại tiến độ và có sự gia tăng cả về số tương đối và số tuyệt đối so với cùng kỳ năm trước.

Mục tiêu đặt ra là giải ngân được 100% vốn đầu tư công, đóng góp để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% - một mục tiêu rất lớn, rất thách thức. Trong khi năm 2024, kết quả giải ngân đạt xấp xỉ gần 92%.

Chỉ rõ các nguyên nhân, Bộ trưởng cho biết, về nguyên nhân khách quan, quy trình đầu tư công gồm nhiều giai đoạn, chỉ vướng một khâu sẽ tác động đến cả dây chuyền. Nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu như: chuẩn bị dự án chưa tốt; hệ thống pháp luật còn thiếu, chồng chéo. Bên cạnh đó là việc thiếu nguồn cung các nguyên vật liệu, vấn đề năng lực tổ chức thực hiện của các bên liên quan, đặc biệt là một số bộ, địa phương, ban quản lý dự án chưa đạt yêu cầu.

Về giải pháp khắc phục tình trạng trên, Bộ trưởng cho biết, Bộ tập trung tháo gỡ những vướng mắc pháp lý trong triển khai đầu tư công về đất đai, xây dựng, quy hoạch, thủ tục hành chính. Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi Luật Đầu tư công theo hướng phân cấp, phân quyền nhiều hơn, Thủ tướng Chính phủ giao trách nhiệm cụ thể cho từng bộ, cơ quan, địa phương để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Cùng với đó, xác định kết quả giải ngân là căn cứ quan trọng khi đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2025 đối với các tập thể, cá nhân; tiếp tục rà soát tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhất là các dự án trọng điểm.

Việc bãi bỏ thuế khoán là bước đi căn cơ, cần thiết

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho biết, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã đề ra một trong những giải pháp là bỏ thuế khoán. Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân đã quyết định bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026.

Theo đại biểu, chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại. Nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị xem xét hoặc lùi thời điểm thực hiện chính sách thuế này.

Điều này cho thấy, các hộ không ngại nộp thuế nhưng rất e ngại cách tính thuế, thủ tục nộp cho đúng. Đại biểu chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính về kế hoạch và giải pháp để thực thi thu thuế mới sau khi bỏ thuế khoán để các hộ cảm thấy thuận lợi, chuyên nghiệp, hứng khởi trong việc nộp thuế.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện nay, hệ thống thuế được đánh giá là đã tiếp cận các thông lệ quốc tế nhưng vẫn còn vấn đề liên quan đến tính minh bạch và là rào cản lớn. Trong đó, Nghị quyết 68 và Nghị quyết 198 đã có yêu cầu bỏ thuế khoán, bởi cơ chế thuế khoán đến nay bộc lộ nhiều bất cập, gây bất bình đẳng, không tạo được động lực cho hộ kinh doanh lớn lên thành doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Theo Bộ trưởng, việc bãi bỏ thuế khoán là chủ trương rất đúng của Đảng và Nhà nước, là bước đi căn cơ, cần thiết để minh bạch hóa, tạo sự bình đẳng, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

“Chính sách này mới thực hiện có những tác động đến hàng triệu doanh nghiệp. Vì thế, Bộ đang đồng bộ về pháp lý, công nghệ để đảm bảo thuận lợi, giảm chi phí cho các hộ”, Bộ trưởng cho biết.

Cụ thể, Bộ Tài chính đang đề xuất sửa Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, hướng đến mô hình quản lý thuế mới, đơn giản hóa hóa đơn, chứng từ để hộ kinh doanh không áp lực khi chuyển đổi sang doanh nghiệp.

Đồng thời, tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế, áp dụng hóa đơn điện tử để thu đúng, thu đủ, giảm thời gian, chi phí cho các hộ kinh doanh; cung cấp miễn phí phần mềm hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao chất lượng dịch vụ công, năng lực quản lý thuế, tăng cường kết nối dữ liệu. Đặc biệt, đẩy mạnh truyền thông, đào tạo, tư vấn để hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích, cách thực hiện hóa đơn điện tử, kê khai thuế...

Rà soát cá nhân có phát sinh thu nhập từ thương mại điện tử

Quan tâm đến vấn đề quản lý thuế hộ kinh doanh, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) cho biết, hiện nay công tác quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử gặp không ít khó khăn vì thực tế thời gian qua xảy ra nhiều vụ việc gian lận về thuế. Việc này vừa ảnh hưởng đến việc thu ngân sách mà còn tạo ra một sự cạnh tranh không lành mạnh đối với các tiểu thương, hộ kinh doanh truyền thống, các siêu thị và trung tâm thương mại. Vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi 9 luật trong lĩnh vực tài chính và ngân sách nhà nước, trong đó có quy định về quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên thương mại điện tử.

“Đề nghị Bộ trưởng cho biết tình hình triển khai các quy định trên, các giải pháp căn cơ nhằm tăng cường quản lý đối với hoạt động thương mại điện tử trong thời gian tới ?”, đại biểu đặt câu hỏi.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong thời gian vừa qua, Bộ Tài chính đã triển khai quyết liệt về quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử. Cụ thể, các hộ kinh doanh có thể ủy quyền cho các sàn thương mại điện tử lập hóa đơn điện tử. Đồng thời, Bộ đã phối hợp với các sàn trong và ngoài nước để truyền thông chính sách đến các đối tượng có liên quan; ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý thuế... Nhờ đó, bước đầu công tác này đạt được nhiều kết quả như: chuẩn hóa 95% cơ sở dữ liệu dân cư, kết nối chia sẻ thông tin với ngân hàng, website thương mại điện tử, 158 nhà cung cấp nước ngoài kê khai nộp thuế, thu được 23.000 tỷ đồng tiền thuế.

Ngoài ra, 106.000 hộ kinh doanh đã kê khai nộp thuế 1.200 tỷ đồng qua cổng thông tin điện tử. Thu thuế thương mại điện tử trong 5 tháng đầu năm đạt kết quả rất tốt, tăng trưởng 55% với trên 75.000 tỷ đồng.

Bộ trưởng nhấn mạnh, ngoài các giải pháp đang triển khai, thời gian tới, Bộ tiếp tục hoàn thiện quy định để xác định rõ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, định danh tổ chức, cá nhân có kinh doanh thương mại điện tử, nâng cấp cổng điện tử kê khai thuế, rà soát các cá nhân có phát sinh thu nhập từ thương mại điện tử.